Jak oświetlić sztalugę w pracowni malarskiej?
Na pytanie o światło w pracowni malarskiej, każdy odpowiada bez zająknięcia: naturalne. Dlatego do malowania najlepiej – jak w piosence Stachury – tanio wynająć małą mansardę z oknem na rzekę lub też na park . Oczywiście gdzieś na południu – bardziej Włoch niż Polski, żeby słońce świeciło przez większą część roku. Pomarzyć można, ale kiedy przychodzi do rozstawienia sztalugi, często jesteś w sporym kłopocie, bo akurat pada lub jest środek nocy. Podpowiadamy, jak rozwiązać problemy z oświetleniem obrazów i rysunków, nad którymi pracujemy.
Pierwszą kwestią, którą musisz rozwiązać, jest uniezależnienie się od oświetlenia naturalnego.
Jakie światło jest najlepsze do malowania?
Niemal każdy malarz najwyżej ceni sobie naturalne światło. Jednak nie każdy ma do niego dostęp. Wbrew pozorom, światło naturalne jest drogie, bo do korzystania z dobrodziejstw natury potrzebujemy pracowni z przeszklonym dachem lub przynajmniej dużego okna. Poza tym słońce świeci albo nie. W Polsce możesz liczyć na zaledwie około 70 słonecznych dni w roku. To niewiele. A przecież malujesz nie tylko w słońcu: zazwyczaj pracujesz wtedy, gdy gonią Cię terminy lub masz wolny czas. Oznacza to, że stajesz przed sztalugą lub siadasz za stołem wcześnie rano lub późno w nocy.
Zamiast polować na nieliczne słoneczne dni, znacznie lepiej jest zaopatrzyć pracownię lub pokój, w którym malujesz w dobrej jakości sztuczne światło. Oświetlenie pracowni malarskiej musi spełnić dwa podstawowe warunki: duża moc i widmo jak najbardziej zbliżone do naturalnego. Oznacza to, że nie mogą to być klasyczne żarówki. Emitują one światło o widmie żółtym, w którym nawet najlepsze farby olejne Talens, Phoenix czy Renesans wyglądają nienaturalnie. W takim oświetleniu niemożliwe jest sprawne operowanie odcieniami i nasyceniem barw.
Obecnie najlepszym dostępnym na rynku typem oświetlenia do pracowni malarskich są świetlówki i lampy LED, które emitują światło przypominające naturalne. Technologia LED zapewnia odpowiednią liczbę luksów przy relatywnie niedużym zapotrzebowaniu na energię elektryczną. Lampy LED nie rozgrzewają się do wysokich temperatur i są bardzo trwałe. Wszystko to sprawia, że można je z powodzeniem wykorzystywać do malowania oraz wszelkich innych prac rękodzielniczych, przy których istotne jest precyzyjne operowanie kolorem.
Obok mocy i temperatury barwowej liczy się też odpowiednie rozproszenie światła. Oznacza to, że silne źródło światła najlepiej umieścić na suficie lub na specjalnych statywach i nie stosować reflektorów kierunkowych. Dobre efekty dają panele LED do mocowania na suficie. Kolejną kluczową kwestią jest jakość świecenia: do komfortowej pracy niezbędne jest wykluczenie migotania, które męczy wzrok i zakłóca pracę. Na tym polu technologia LED też nie ma sobie równych.
Dlaczego warto oświetlać samą sztalugę?
Oprócz oświetlenia całej pracowni warto zastanowić się nad oświetleniem samej sztalugi, na której znajduje się malowany obraz. Lampka zamontowana bezpośrednio na sztaludze oferuje większą mobilność: możesz dowolnie zmieniać miejsce malowania. Nie musisz dopasowywać się do statycznego oświetlenia pracowni i odpowiednio obracać sztalugi, lecz ustawić się tam, gdzie to jest akurat najwygodniejsze.
Oświetlenie można zamontować na każdym typie sztalugi: z równym powodzeniem na ciężkich modelach studyjnych, jak i na lekkich konstrukcjach stołowych. Podłużna, poziomo ustawiona lampka emituje światło, które rozkłada się równomiernie po całej powierzchni niewielkiego płótna czy papieru. Taki typ oświetlenia doskonale spełnia swoje zadanie również przy rysowaniu, wyszywaniu i kaligrafii.
Maluj w takim świetle, w jakim obraz będzie oglądany
Na zakończenie warto wspomnieć o pewnej rzadko stosowanej, lecz bardzo interesującej technice oświetlania malowanego obrazu. Zazwyczaj artysta nie ma pewności, w jakich warunkach będzie eksponowane jego dzieło. Jednak zdarzają się zamówienia obrazów do konkretnej przestrzeni. Wtedy najlepszym rozwiązaniem jest odtworzenie w pracowni warunków oświetleniowych, w których znajdzie się gotowy obraz. Ten zabieg pozwoli idealnie dopasować kolorystykę i ilość światła w samym obrazie. W efekcie można uzyskać doskonałą ekspozycję i pełne panowanie nad wrażeniami osób oglądających obraz.
Właściwego oświetlenia nie należy ignorować, bo to od niego zależy ostateczny efekt na obrazie. Warunki świetlne w szczególny sposób wpływają na możliwość operowania kolorem. Temperatura barwowa światła ma też bezpośredni wpływ na ludzką percepcję, zdolność koncentracji i szybsze lub wolniejsze męczenie się wzroku.